"Φαινόμενο Mozart": Μύθος ή πραγματικότητα;
Written on 8:24 π.μ. by Miss Twin Peaks
"φαινόμενο Mozart" (Mozart Effect) είναι η ονομασία που δόθηκε να εξηγήσει τη στατιστικά σημαντική αύξηση στη βαθμολογία σε τεστ μελέτης της χωρικής ικανότητας που παρατηρείται αμέσως μετά την ακρόαση μια σονάτας για πιάνο γραμμένη από το Mozart. Το συγκεκριμένο φαινόμενο παρατηρήθηκε για πρώτη φορά τον Alfred A. Tomatis, ο οποίος χρησιμοποιούσε τη μουσική του Mozart στις έρευνές του αποσκοπώντας να θεραπεύσει μια σειρά διαταραχών. Αυτός που έκανε τον όρο αυτό γνωστό στο ευρύ κοινό όμως ήταν ο Don Campbell στο βιβλίο του "The Mozart Effect: Tapping the Power of Music to Heal the Body, Strengthen the Mind, and Unlock the Creative Spirit" εμπνευσμένος από την έρευνα των Rauscher, Shaw & Ky που δημοσιεύτηκε το 1993 στο περιοδικό Nature.
Δυστυχώς, ακόμα και σήμερα το "φαινόμενο Mozart" παρερμηνεύται και ο κόσμος θεωρεί ότι η συγκεκριμένη μουσική αυξάνει το IQ! Ακόμα και πολιτικοί (βλέπε Zen Miller) επηρεασμένοι από τους ισχυρισμούς του Campbell στήριξαν την προώθηση της κλασσικής μουσικής προσπαθώντας να βελτιώσουν τη νοημοσύνη των παιδιών..
Στην πραγματικότητα, βελτίωση παρατηρείται μόνο σε χωροταξικές δοκιμασίες και η διάρκεια της είναι μικρή (λίγα μόλις λεπτά). 'Ενας σημαντικός αριθμός ερευνών κατάφερε να επαναλάβει με τα ίδια αποτελέσματα την έρευνα των Rauscher, Shaw & Ky. Άλλες έρευνες έδειξαν ότι το "φαινόμενο Mozart" δεν παρατηρείται μόνο μετά την ακρόαση της μουσικής του μεγάλου μουσικού, αλλά μπορεί να προκληθεί και από άλλα μουσικά κομμάτια ή δραστηριότητες, όπως η ανάγνωση μιας ιστορίας.
Αυτές τις περιπτώσεις εξέτασε ο Schellenberg και οι συνεργάτες του, οι οποίοι προσπαθούν να εξηγήσουν το φαινόμενο αυτό με την "υπόθεση της διέγερσης και της διάθεσης" (arousal and mood hypothesis). Σύμφωνα με αυτή την υπόθεση το "φαινόμενο Mozart" είναι αποτέλεσμα της επίδρασης της μουσικής στο συναίσθημα και στη διέγερση. Σε έρευνα που πραγματοποίησαν το 2007 φάνηκε ότι πράγματα κομμάτια που χαρακτηρίζονται "χαρούμενα" (όπως οι σονάτες του Mozart) επηρεάζουν τόσο τη διάθεση όσο και την εγρήγορση των υποκειμένων. Αυτή η επίδραση έχει ως αποτέλεσμα καλύτερες αποδόσεις στις χωρικοταξικές δοκιμασίες των τεστ IQ. Το φαινόμενο αυτό δεν παρατηρείται, όταν το μουσικό κομμάτι έχει λυπητερό ύφος.
Συμπεράσματα: Κάνει η μουσική του Mozart τα παιδιά πιο έξυπνα; Μάλλον όχι... Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η μουσική είναι ασήμαντη για τον άνθρωπο. Πρόσφατες έρευνες εξάλλου φανερώνουν ότι νεογέννητα μωρά μπορούν να αντιλαμβανόνται τη μουσική και τα χαρακτηριστικά της. Ίσως στο μέλλον να μιλάμε για "μουσικό ένστικτο"...;
Σχετικά Links:
RESEARCH ON MUSIC AND THE DEVELOPING BRAIN
BBC4
‘Mozart effect’ or not, music is beneficial
Neuroscience 4 Kids
Έρευνες πάνω στο "φαινόμενο Mozart":
- Steele, K., M. (2000). Arousal And Mood Factors In The Mozart Effect. Perceptual And Motor Skills, 91, 188- 190
- Rauscher, F., H. & Shaw, G., L. (1998). Key Components of The Mozart Effect. Perceptual and Motor Skills, Vol. 86, 835 – 841.
- Rauscher, F., H., Shaw, G., L. & Ky, K., N. (1993). Music and Spatial Task Performance. Nature, Vol. 365, 611
- Husain, G., Thompson, W.F., & Schellenberg, E.G. (2002). Effects of musical tempo and mode on arousal, mood, and spatial abilities. Music Perception, 20, 151-172.
- Schellenberg, E., G., Nakata, T., Hunter, P., G. & Tamoto, S. (2007). Exposure to Music and Cognitive Performance: tests of children and adults. Psychology of Music, Vol. 35 (1), 5 – 19
If you enjoyed this post Subscribe to our feed
Αναρτήσεις
